محمدرضا پهلوی در کتاب پاسخ به تاریخ می‌نویسد:«به کمبود تجهیزات و مواد خام و وسایل ارتباطی، کمبود تکنیسین هم اضافه شده بود. ما بیش از یک میلیون خارجی را به‌خدمت گرفته بودیم. قبلاً به بی‌توجهی[ای] که به پرورش مهندسان و سرپرستان و مجریان و کارگران ماهر شده بود اشاره کردم، ولی تعداد آن‌ها باز هم کفایت نمی‌کرد و سرانجامْ واردات، به‌رغم همه‌چیز، بی‌اندازه زیاد شد و سیر تورمی را موجب گردید که می‌خواستم به هر قیمتی شده آن را مهار کنم.»²
با وجود تأسیس دانشگاه‌های متعدد در دوران پهلوی، روند علمی دانشگاه‌های ما در مرحلۀ اول خود، یعنی آموزش‌محوری، متوقف شده بود. سهم کشور از تولید علم در دنیا، در اواخر دورۀ پهلوی، متناسب با نسبت جمعیتیِ ایران و دانشگاه‌های ایران نبود. توضیح این‌که کشوری که یک درصد جمعیت کل دنیا را داراست، به‌طور منطقی باید یک درصد از مقالات دنیا را تولید کند، درحالی که در سال 1979 م (1357 ش)، سهم ایران از تولید علم جهان، حدود یک‌دهمِ درصد بوده‌است. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا اواسط دهۀ 70، توقف در مرحلۀ آموزش‌محوری به پایان رسید و رستاخیز علمی کشور در پژوهش و تولید علم آغاز شد.