پرونده نظامی ایران در قرن اخیر یه سوژه جذابه که می‌خوایم بهش بپردازیم!

کشور ایران از اوایل قرن ۱۳ شمسی تا قبل از انقلاب اسلامی، هر سال حدود یک سوم کل درآمدش رو صرفِ بودجه نظامی می‌کرد. اما از طرفی نبودِ فناوری و زیرساخت صنعتی، روسای حکومت پهلوی رو به طرف خریدِ تجهیزات از کشورهای خارجی هل می‌داد. در واقع طی این سال‌ها بودجه نظامی ایران تبدیل به منبع درآمد سایر کشورها شده‌ بود. قراردادهای خرید تسلیحات در زمان پهلوی رشد خیره‌کننده‌ای داشت و به حدود ۵ میلیارد دلار در سال می‌رسید. اما این وسط اشکالاتی باعث می‌شد کشور به اندازه کافی در زمینه نظامی قدرتمند نباشه‌!

یکی از اشکالات این بود که خریدها به هیچ عنوان به‌صرفه نبودن؛ مثلاً محمدرضا شاه با انگلیس برای خرید ۱۵۰۰ تانک قرارداد بست؛ اما انگلیس فقط ۱۸۰ دستگاه رو به ایران تحویل داد. در حالی که ایران ۶۵۰ میلیون پوند رو پیش‌پیش پرداخت کرده‌ بود. به گفته سرانِ ارتش، تانک‌های انگلیسی با موتورِ سنگین و استهلاک بالای قطعات، برای ایران کارایی زیادی نداشتند! یکی دیگه از قراردادهای معروف نظامی در زمان پهلوی خرید ناوشکن هاوِرکرافت و هواپیماهای اِف۴ از آمریکا بود. ایران این ناوشکن ۱۲۰ میلیون دلاری رو با قیمت حدود ۳۰۰ میلیون دلار خرید. جنگنده‌ها هم در حالی با قیمت ۳ میلیون دلار به ایران فروخته‌ شد، که همون زمان جنگنده‌های میگ روسی با ۶۰۰ هزار دلار در دسترس بودند!

عدم تحویل تجهیزات به ایران

نکته تاسف بار برای مردم ایران اینه که بخش اصلی ادوات و تجهیزات، علی‌رغم پرداخت کاملِ پول، به ایران تحویل داده‌ نشد! لازمه بگم که به گفته محمدرضا شاه و اطرافیانش، ایران به دلیل رابطه با آمریکا و انگلیس، مجبور بود لیست خریدِ تحمیلی اونا رو قبول کنه. حتی بعضاً جنگنده‌های ارتش، به آمریکا قرض داده‌ می‌شد، مثلِ ماجرای جنگ ویتنام! یکی دیگه از نقاطِ ضعفِ ارتش ایران در زمان پهلوی، عدم وجود نیروی انسانی ماهر و کارآمد در زمینه نظامی بود. در واقع کشور ما باید همراه با تسلیحات، نیروی انسانی رو هم وارد می‌کرد. تا جایی که قبل از انقلاب حدود ۲۰ هزار مستشار نظامیِ آمریکایی با حقوق‌های بالا توی ایران زندگی می‌کردن‌. البته ناگفته نماند، با همه این اوصاف آمریکایی‌ها به شاهِ ایران، لقب ژاندارمِ خاورمیانه رو داده‌ بودند!