از وابستگی تا استقلال

از وابستگی تا استقلال

یکی از مهم‌ترین اهداف هر انقلاب رسیدن به استقلال و وابسته نبودنِ ملت به کشورهای استعماری و استکباری است. در این فصل، به بررسی استقلال و وابستگیِ نظامی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسیِ ایران در دوره‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی پرداخته می‌شود.

از وابستگی دوران پهلوی تا استقلال ایران اسلامی

یکی از بارزترین صفاتِ حکومتِ پهلوی وابستگی به دولت‌های بیگانه و به‌ویژه آمریکا بود. این در حالی است که یکی از اصول مهم قانون اساسیِ جمهوری اسلامی ایرانْ استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی کشور است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اصل استقلال از چنان ارج و منزلتی برخوردار شد که همراه اصل آزادی، در کنار اسلام، به‌عنوان اصلی تفکیک‌ناپذیر، به قانون اساسی جمهوری اسلامی وارد شد و حفظ استقلالْ وظیفۀ دولت و آحاد ملت و مسئولیت اصلیِ سیاست کشور تلقی گردید.1  مقولۀ استقلال، از نظر بنیان‌گذارِ جمهوری اسلامی، یکی از شاخص‌های مهم و جزو آرمان‌های اصلی انقلاب به‌شمار می‌رود. از نظر حضرت امام، استقلال دو بُعد سلبی و ایجابی دارد. استقلال سلبی همان استعمارزدایی است که زمینه‌سازِ تحققِ حکومتِ «نه شرقی نه غربی» به‌شمار می‌آید.2

 امام راحل برخی از اهداف انقلاب اسلامی را کوتاه کردنِ دست بیگانگان از مملکت اسلامی، قطع ریشه‌های وابستگی، رفع سلطه و ضعف و سستی و زبونی در مقابل استعمار، جلوگیری از استثمار و استعباد، قطع منافع و مطامع استعمارگران و در یک کلام، استقلال از استعمار خارجی دانسته‌اند. ایشان ضمن تأکید بر ماهیت ضداستعماریِ نهضت، هدف انقلاب اسلامی را خارج شدن از مدارِ وابستگی به کشورهای امپریالیست و درنهایت شکست ابرقدرت‌ها دانسته‌اند و در این زمینه، بر کوتاه کردنِ دست جنایت‌کارانِ خارجی و به‌انزوا کشاندنِ قدرت‌های استعماری در جهان و نیز مقابله با ایادیِ منطقه‌ایِ امپریالیسم، به‌ویژه صهیونیسم، تأکید بسیار کرده‌اند.درخصوص استقلال ایجابی، به‌نظر امام خمینی رحمۀ اللّه علیه، هدف انقلاب اسلامی تأمین استقلال مملکت در ابعاد سیاسی، نظامی، فرهنگی، اقتصادی و فکری است. ایشان «سپردن کار به کاردانانِ وطن‌خواهِ امین»4 و خودکفایی و اختصاص مخازن و منابع کشور به مردم و نیز استقلالِ فکریِ مراکز آموزشی را از پیش‌شرط‌های لازم برای تحقق استقلال برمی‌شمارند3

امام خمینی

«همه‌چیزمان باید مستقل بشود. استقلال با وابستگی جمع نمی‌شود و ما [اگر] فرهنگمان وابسته بشود، استقلال نداریم. [اگر] اقتصادمان وابسته بشود، استقلال نداریم. اول باید آن مطلب را درستش کرد: استقلال اقتصادی. اول باید او [= آن] را درستش کرد تا ما بتوانیم اسم خودمان را یک مملکت بگذاریم.»5

امام خمینی(ره)

منابع:

استقلال

مقاله

Xتلگرامایمیللینک کوتاه

مطالب مرتبط

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *